ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು ( ಧಾತು )

ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು ( ಧಾತು ),kannada kriya padagalu,kriya padagalu in kannada,kriya padagalu kannada.kriya padagalu in kannada examples

ಧಾತು : -ಕ್ರಿಯಾಪದದ ಮೂಲರೂಪಕ್ಕೆ ಧಾತು ಎನ್ನುವರು .

ಕ್ರಿಯೆ ಎಂದರೆ ಕೆಲಸ , ಪದವೆಂದರೆ ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರಿ ಆಗುವ ಶಬ್ದರೂಪ , ಕ್ರಿಯೆಯ ಅರ್ಥ ಕೊಡುವ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾಪದವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತೇವೆ .

ಉದಾ : ಮಾಡುತ್ತಾನೆ . ಇಲ್ಲಿ ‘ ಮಾಡು ‘ ಎಂಬುದು ಕ್ರಿಯಾ ಪ್ರಕೃತಿ ಅಥವಾ ಧಾತು . ಧಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಕಾರಗಳು , ಅವು ಮೂಲಧಾತು ಮತ್ತು ಸಾಧಿತಧಾತು .

ಮೂಲಧಾತು : –

ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿರುವಂಥ ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಮೂಲಧಾತು ಎನ್ನುವರು .

ಉದಾ : ಬಾ ,

ಸಾಕು ,

ಮಾಡು ,

ಕುಣಿ ,

ಮಲಗು ,

ಅಂಜು ,

ಈಜು ,

ಓಡು ,

ನೋಡು

ತಿನ್ನು ಇತ್ಯಾದಿ

ಸಾಧಿತಧಾತು : –

ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ‘ ಇಸು ‘ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರಿ ಆಗುವ ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಸಾಧಿತಧಾತು ಎನ್ನುವರು .

ಉದಾ : ಸೇರಿಸು ,

ಕಳವಳಿಸು ,

ಪ್ರೀತಿಸು ,

ಭಾವಿಸು ,

ಶೋಕಿಸು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು .

ಗಮನಿಸಿ :

ಎಲ್ಲ ಧಾತುಗಳಿಗೂ ಪ್ರೇರಣಾರ್ಥದಲ್ಲಿ ‘ ಇಸು ‘ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರುತ್ತದೆ . ಆಗ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣಾರ್ಥಕ ಸಾಧಿತಧಾತುಗಳೆಂದು ಕರೆಯುವರು .

ಉದಾ : ನುಡಿಸು ,

ಹೇಳಿಸು ,

ಮೂಡಿಸು ,

ಕಲಿಸು ಇತ್ಯಾದಿ . ಬಳಕೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಎರಡು ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳು

ಸಕರ್ಮಕ ಧಾತು : –

ತಮ್ಮ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣತೆಗಾಗಿ ಕರ್ಮಪದವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವ ಧಾತುಗಳೆಲ್ಲ ಸಕರ್ಮಕ ಧಾತುಗಳೆನಿಸುವದು .

ಉದಾ : ಮಾಡು ,

ತಿನ್ನು ,

ಕೊಡು ,

ಹೇಳು ಇತ್ಯಾದಿ , * ರಾಮನು ಹಣ್ಣನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಾನೆ .

ಅಕರ್ಮಕ ಧಾತು : – ಇವು ಕರ್ಮಪದವನ್ನು ಬಯಸದೇ ಇರುವ ಧಾತುಗಳು ,

ಉದಾ : ಮಲಗು ,

ಓದು ,

ಬದುಕು ,

ಸಾಯು ,

ಏಳು , ಇತ್ಯಾದಿ .

ಧಾತು ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು : –

ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಎರಡು ಬಗೆ ಯ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರುತ್ತವೆ . ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯ ಬಂದಾಗ ಕ್ರಿಯಾಪದವೆಂದು , ಕೃತ್ ಪ್ರತ್ಯಯ ಬಂದಾಗ ಕೃದಂತವೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ

ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು:

ಒಂದು ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ಅರ್ಥವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಪೂರ್ಣವಾಗಿರುವುದನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಶಬ್ದವು ‘ ಕ್ರಿಯಾಪದ ‘ ಆಗಿರುತ್ತದೆ .

ಉದಾ : ನೋಡಿದನು ,

ಬರೆದಳು ,

ಬಂದಳು ,

ಓಡುತ್ತದೆ . ಇತ್ಯಾದಿ . ಕ್ರಿಯಾಪದವು ಮೂರು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ .

ಧಾತುವಿನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ . ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಕಾಲಸೂಚಕ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರಿ ಕಾಲವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ .

ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರಿ ಕರ್ತೃವಿನ ಲಿಂಗ , ವಚನಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ

1 ) ವರ್ತಮಾನರೂಪ 

ಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕಾಲ ವರ್ತಮಾನಕಾಲ , ಧಾತುಗಳಿಗೆ ವರ್ತಮಾನಕಾಲದ ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರಿ ವರ್ತಮಾನಕಾಲದ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳಾಗುವವು .

ವರ್ತಮಾನಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧಾತುವಿಗೂ ಅಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯಕ್ಕೂ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ‘ ಉತ್ತ ‘ ಎಂಬ ಕಾಲಸೂಚಕ ಪ್ರತ್ಯಯ ಬರುತ್ತದೆ .

2 ) ಭೂತಕಾಲರೂಪ :

ಕ್ರಿಯೆ ಮುಗಿದುಹೋದ ಕಾಲ ಭೂತಕಾಲ , ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಭೂತಕಾಲದ ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಸೇರಿ ಭೂತಕಾಲದ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ . ಇದರ

3 ) ಭವಿಷ್ಯತ್‌ಕಾಲರೂಪ :

ಭವಿಷ್ಯತ್‌ಕಾಲವೆಂದರೆ ಮುಂದೆ ನಡೆಯುವುದು ಎಂದರ್ಥ , ಧಾತುಗಳಿಗೆ ಭವಿಷ್ಯತ್ ಕಾಲದ ಆಖ್ಯಾತ ಭವಿಷ್ಯತ್ ಕಾಲದ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳಾಗುತ್ತವೆ .

ಇಲ್ಲಿ ವ , ಉವ , ಎಂಬ ಕಾಲಸೂಚಕ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳಿವೆ . ಭವಿಷ್ಯತ್‌ಕಾಲದ ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಪುರುಷ ಲಿಂಗ ಏಕವಚನ ಬಹುವಚನ ಅರು ಅರು ಅವು ,

ಉವು ಎವು ಇರಿ ಪ್ರಥಮ ಉತ್ತಮ ಮಧ್ಯಮ ಪುಲ್ಲಿಂಗ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ ನಮಂಸಕ ಲಿಂಗ ಅರು , ಉದು ಏನು ( ಎ ) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಲಾರ್ಧಕ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳಿಗೆ ಒಂದು

ಕ್ರಿಯಾಪದದ ಪ್ರಕಾರಗಳು

1 ) ಸಂಪೂರ್ಣ ಕ್ರಿಯಾಪದ :

ಮೂರು ಕಾಲರೂಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅರ್ಥರೂಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು ವಾಕ್ಯಗಳು ಅರ್ಥವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ . ಆದುದರಿಂದ ಈ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳೆನ್ನುವರು .

ಉದಾ : ಅವನು ಹಣ್ಣನ್ನು ತಂದನು .

2 ) ಸಾಪೇಕ್ಷತಿಯಾಪದ :

ಒಂದು ವಾಕ್ಯದ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡಲು ಇನ್ನೊಂದು ಪೂರ್ಣಕ್ರಿಯಾದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವ ಕ್ರಿಯಾಪದಕ್ಕೆ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಎನ್ನುವರು .

ಉದಾ : ಹುಡುಗರು ಕುಣಿಯುತ್ತಾ ಮನೆಗೆ ಬಂದರು . ಅವನು ಹಾಡುತ್ತಾ ನಲಿದಾಡಿದನು .

 3 ) ಸಂಯುಕ್ತ ಪ್ರಿಯಾಪದ :

ಎರಡು ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುವ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳಿಗೆ ‘ ಸಂಯುಕ್ತ ಕ್ರಿಯಾಪದ ‘ ಎನ್ನವರು .

ಉದಾ : ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾನೆ . ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದನು . ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ